کاوش های باستانشناسی در محوطه تاریخی علیآباد بوکان قدمت این شهرستان را به بیش از 6 هزار سال پیش رسانید.
سرپرست کاووش های باستان شناسی محوطه علی آباد بوکان در پایان کاوشهای باستانشناسی در این منطقه گفت: این محوطه که در زیر بافت مسکونی محله علیآباد بوکان قرار گرفته و به طور کامل از دید محو شده در اثر چاههای آبی حفر شده توسط اهالی علیآباد ، اطلاعاتی نسبی از باستانی بودن آن به دست آمده بود.
دکتر نادر فرجی افزود: از آنجایی که یافتههای مکشوفه از حفر این چاهها نشان از پیش از تاریخی بودن آن داشت، در صورت ثبت و ضبط و کاوش علمی آن، این امید را برمیانگیخت که تغییر جدی و مهمی در دانش ما نسبت به استقرارهای پیش از تاریخی منطقه ایجاد کند.
از سوی دیگر، محوطه علیآباد در زیر بافت مسکونی قرار گرفته بود و تمامی کوچههای آن نیز آسفالت شده بود، به همین دلیل، تعجیل در مستند کردن اطلاعات تاریخی آن امری ضروری به نظر میرسید.
این باستان شناس اضافه کرد: از آنجایی که پیش از این، محوطه قلایچی تنها محوطه باستانی کاویده شده در منطقه بوکان بود، اطلاعات مستند باستانشناسی منطقه بوکان محدود به هزاره اول پیش از میلاد و فرهنگ مانایی در سه هزار سال پیش از امروز بود.
وی تصریح کرد: با کاوش علمی محوطه علیآبادکه از اول آذر امسال آغاز شده بود اطلاعات تاریخی منطقه تا شش هزار سال پیش از امروز گسترش یافت.
فرجی گفت: در این کاوش یک ترانشه لایهنگاری در قسمت مرکزی تپه و همچنین چندین گمانه آزمایشی در اطراف آن ایجاد شد و بقایای مهمی از دورههای مختلف اسلامی، تاریخی و پیش از تاریخ به دست آمد.
همچنین با مطالعات بدست آمده از پژوهش محوطه علی آباد ، سفال های زیادی در جریان کاوش بدست آمده که مربوط به دوره یانیک یا یانیق است.
وی افزود: مهمترین ویژگی های این دوره سفال های خاکستری براق و ظریف هستند که با ماده سفیدی که احتمال آهکی بودن آن میرود اندود شده و منقوش می باشند. کشف پیکرک گاوی نیز از دیگر کشفیات این کاووشها است که مربوط به همین دوران است.
فرهنگ یانیق به اواخر هزاره سوم تا هزاره دوم پیش از میلاد اطلاق می شود که گمان می رود این فرهنگ از سمت آناتولی به سمت شرق وایران کشیده شده است.
آثار این فرهنگ در ایران از دریاچه ارومیه تا دامنه کوه های الوند ، همدان و دشت قزوین پراکنده شده است.