تبخير بسيار بالا، کاهش آب ورودي در دهه هاي اخير موجب شد اندک آب موجود درياچه اروميه به علت غلظت نمک به حالت فوق اشباع رسيده و شرايط مطلوب براي ادامه حيات آرتميا اروميانا از بين برود. امروز ديگر خبري از تنها موجود زنده درياچه اروميه نيست، آرتميا نفس هاي آخر را هم کشيد.

به گزارش مهردر حال حاضر ترکيب جمعيتي آرتميا اروميانا تنها موجود ارزشمند درياچه اروميه از بين رفته و تنها مي توان تخم اين موجود را در اين زيست بوم بحراني پيدا کرد تخم هاي ارزشمندي که اگر چاره انديشي نشود بايد منتظر انقراض نسل آرتميا اروميانا در داخل درياچه اروميه بود.

به اعتقاد کارشناسان مسايل اقتصادي آذربايجان غربي آرتميا اروميانا به دليل اقتصادي بودن و ارز آوري، کمک به رشد اقتصادي و ايجاد اشتغال در منطقه يکي از منابع مهم اقتصادي استان به شمار مي رود و اين موجود تنها در درياچه اروميه يافت مي شود.

آرتميا از بين کل جانوران پرسلولي در کره خاکي مقاوم ترين در خصوص زيست در آب با ميزان شوري بالاست ولي متاسفانه شرايط موجود درياچه اروميه و رسيدن آب آن به حالت فوق اشباع موجب به خطر افتادن حيات آتميا نيز شده است.

ويژگي‌هاي آرتميا اروميانا

آرتميا تنها موجود زنده درياچه اروميه از خانواده سخت‌ پوستان است که مي‌تواند در آب غليظ و شور زندگي و از جلبک‌هاي موجود درياچه تغذيه کند. اين جاندار شاخص ‌ترين موجود زنده درياچه است که غذاي اصلي پرندگان را تشکيل مي‌دهد و بيشترين منبع غذايي براي ماهيان خاوياري است. اين جاندار تک ‌سلولي با شرايط آب شور درياچه اروميه سازگاري پيدا کرده و هم مي‌تواند زنده ‌زايي و هم تخم‌گذاري کند. البته در شرايطي که استرس محيطي نباشد اين جاندار زنده ‌زايي مي ‌کند.

آرتميا تخم با ارزشي دارد، پرورش ‌دهندگان ميگو طي روشي اين تخم‌ها را باز مي‌کنند ‌و وقتي نوزاد بيرون مي‌آيد، براي مزارع پرورش ميگو استفاده مي‌کنند، زيرا ميگو بايد غذاي جنبنده مصرف کند. از اين‌رو تخم يا سيست آرتميا در سطح دنيا داراي ارزش جهاني است و هر کيلو 80 تا 90 دلار ارزش دارد.

آرتميا اورميانا يکي از هفت گونه شناخته شده آرتمياي دو جنسي در جهان است، ارزش غذايي آن در حد مطلوب است و داراي بيش از 52 درصد پروتئين و چهار درصد چربي است و ترکيب و ميزان اسيدهاي آمينه و اسيدهاي چرب آن در حدي است که نيازهاي آبزيان آبهاي شيرين را به طور کامل برآورده مي سازد.

از اين رو از اين موجود مي توان مستقيما يا پس از منجمد کردن يا خشک کردن به عنوان يک خوراک پروتئيني مغذي براي پرورش انواع ماهيان، ميگوها و خرچنگ هاي آب شيرين استفاده کرد يا مي توان پس ازغني سازي براي پرورش ماهيان و ميگو هاي آب شور به کار برد.

برای خواندن ادامه این خبرادامه مطلب را مشاهده نمایید

برآوردهانشان میدهدکه درسال های پرآبی دریاچه ارومیه هرسال سی هزارتن آرتمیاازاین دریاچه قابل برداشت بود که درآمدی بالغ بر ده میلیارددلار رامیتوانست عایداستان کند،اما دریغاکه با رخ نمودن بحران کم آبی این دریاچه این بهره برداری بیش ازدوسال به طول نیانجامید.

غول خشکی همچنان که حیات دریاچه ارومیه راتهدیدمیکند،زندگی آرتمیا این خرچنگ ریزنقش وپراهمیت رانیزهم بامخاطره جدی روبه روکرده است.

آرتمیامنبع سرشاری ازپروتئین بشمارمی آید،این خرچنگ بسیارریزبه دوصورت تخم گذاری وزنده زایی تولیدمثل میکند.

نوزادآرتمیابه سرعت رشدمیکندودرمدت 10 تا15 روزبه آرتمیای بالغ تبدیل میشودوتولیدمثل خودراآغازمیکند،آرتمیای بالغ هر3 تا5 روزیکبارتولیدمثل میکند،وهربارمی تواندبین50 تا300 تخم یانوزاد زنده تولیدکند.

آرتمیاامروزه به عنوان بهترین ماده غذایی برای پرورش میگو،ماهیان دریازی،ماهیان خاویاری،ماهیان آب شیرین وماهیان زینتی شناخته شده است.علاوه براینکه تمام اسیدهای آمینه درترکیب بدن آرتمیاوجوددارد،پروتئین به میزان 6 درصد،چربی 10 درصد،وهیدرات های کربن 60 درصدازوزن آرتمیاراتشکیل می دهندکه مؤیدارزش غذایی بسیاربالای آن است.

ارتفاع آب دریاچه ارومیه در14 سال گذشته 6.5مترکاهش یافته وپیشروی زمین های شوره زار250 هزارهکتارازبستردریاچه ارومیه رابه پهنه های نمک تبدیل کرده است.

شوره زارهای حاصل از خشکی دریاچه ارومیه تهدیدی جدی برای محیط زیست وزمین های کشاورزی به شمار می رود،وزش بادهای موسمی می تواندهرسال نمک این پهنه هارا به اراضی بیشتری گسترش دهدوقابلیت کشاورزی زمین های اطراف راباتهدیدی جدی روبه روکرده است.

زخم هایی که ازسوی بشربرپیکردریاچه ارومیه فرودآمده این سوالهارا درذهن پدیدمی آوردکه:

آیادراحداث سازه های آب برروی رودخانه های منتهی به دریاچه مطالعات کافی صورت گرفته؟

آیادربرداشت آب ازمنابع سطحی وزیرسطحی حقی هم برای دریاچه ارومیه درنظرگرفته ایم؟

آمارنشان میدهدکه گستره ی زمین های کشاورزی درحوضه ی آبریزدریاچه ارومیه درطول 30 سال گذشته20 برابرشده،واین به معنی افزایش برداشت20 برابری ازآب های این حوضه وکاهش 20 برابری ورودی آب به دریاچه ارومیه است.

حفرچاه های غیرمجازدراین حوضه وبهره برداری بی رویه ازآب های زیرزمینی هم درنوبت خودضربات جبران ناپذیری به حیات دریاچه واردمی کندکه اتخاذ تدابیرجدی دراین زمینه هم بسیار ضروری به نظرمی رسد.

کاهش ورودی آب به دریاچه وافزایش تبخیرآب زنگ خطرخشکی کامل این پهنه آبی رابه صدا درآورده است.

کشتیرانی دردریاچه ارومیه:
 

تاریخ کشتیرانی دردریاچه ارومیه به سال1300هجری قمری دردوران حکومت ناصرالدین شاه قاجاربرمی گرددکه امام قلی میرزاحاکم وقت آذربایجان با خریدیک فروندکشتی موتوری شروع به حمل بار ومسافردرسطح دریاچه ارومیه کرد،صنعت کشتیرانی دریاچه ارومیه میرفت که درزمینه گردشگری هم جای پایی برای خودبازکند،که بحران کم آبی دریاچه ارومیه نقطه پایانی برآن نهاده است.

درسال های اخیرکارکردکشتیرانی دردریاچه ارومیه منحصربه حمل خودروهاازدوساحل دریاچه ارومیه واتصال راه زمینی آذربایجان شرقی وغربی بوده که این فعالیت هم بااحداث وافتتاح پل میانگذردریاچه ارومیه به نام پل شهیدکلانتری خاتمه یافت.

دریاچه نیل چشم ارومیه که زمانی با بندرگاه هایش،کشتی ها،دکل هاوبادبانهایش،دریانوردان ودریادلانش سری بین سرهاداشت،اینک ازسوداهای کهن دست شسته وچون کشتی های ازنفس افتاده اش به گوشه نشسته است.

شایدگوش درصدایی وچشم درراهی دارد،شایدبه انتظارصدای پای یاری گری باشد.

طلوع آفتاب ازمیان امواج نقره گون دریاچه ارومیه ازدیرباز نویدبخش زندگی،نشاط وامیدوآینده ای روشن بوده است.
اکنون که آفتاب چی چست می روددرمیان پشته هایی ازغبارنمک  غروب کند،ساکت نشستن ساحل نشینان گناهی نابخشودنی است.