بیر کیمسه یا بیر زادین دئیشیلمز حابئله بیر یوللوق چئشیتده یییه اولدوغو صفته دییشیلمز صفت دئییلیر.

دئییشیلمز صفتی گوسترن بونلاردیر:

(چی) آددان سونرا گلیر: داشچی، اؤدچو، سوچو.

(ایجی) دؤرد چئشیتده ائتگی نین کؤکوندن سونرا گلیر: اوخوجو، سؤروجو، یازیجی، دئییجی.

(ماز، مز) ائتگی نین کؤکوندن سونرا گلیر: سولماز، بیلینمز، قانماز، دؤنمز.

( آر، ار) ائتگی نین کؤکوندن سونرا گلیر: باخار، یاشار، گولر، بیرلر.

(آق، اک) ائتگی نین کؤکوندن سونرا گلیر: قورخاق، آخساق، حورکک، سوله ک.

قایناق: سؤزلوک، داشقین، تبریز، یاران یائیملاماسی، 1374

میرزا ابراهیموف (به ترکی آذربایجانی: Mirzə İbrahimov)

متولد ۱۵ اکتبر ۱۹۱۱ در سراب - ۱۷ دسامبر ۱۹۹۳ در باکو)

سیاست‌مدار، نمایش‌نامه‌نویس، منتقد ادبی، پژوهشگر و نویسنده ملّی به شمار می‌رود.

ابراهیموف از دارندگان مدال:

قهرمان ِ کارگری ِ سوسیالیستی در سال ۱۹۵۰

مدال ملی جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۶۵

مدال بین‌المللی نهرو به سال ۱۹۷۹ به شمار می‌رود.

میرزا ابراهیموف پس از زاده شدن در سراب، به همراه خانواده وقتی که تنها ۷ سال سن داشت، به باکو مهاجرت کردند.

وی از ۲۳ ژانویه ۱۹۵۸ – ۲۵ مارس ۱۹۵۹ ریاست مجلس ملّی جمهوری آذربایجان و در طول سال‌های ۱۹۷۰ - ۱۹۸۶ ریاست اتحادیه نویسندگان جمهوری آذربایجان را برعهده‌داشت.

میرزا ابراهیموف دارای ۴۲ اثر در زمینه نوسیندگی، سه اثر در زمینه ترجمه می‌باشد که "بویوک سیتاره اوستاسی" و "بویوک دموکرات" از آثار مهم وی محسوب می‌شود.

ناصر منظوری نویسنده و زبان‌شناس،در سال ۱۳۳۲ در بخش کوله بوز واقع در جنوب غربی میانه در آذربایجان شرقی در یک خانواده روشنفکر و بزرگ طایفه به دنیا آمده‌است.

از این رو، هم با فرهنگ مردم قرابت نزدیک داشته و هم آشنا با شرایط علمی و فکری جهان بزرگ شده‌است.

آثار ادبی ایشان (به زبان ترکی):

سون ناغیل سون افسانه (آخرین قصه آخرین افسانه) ۱۳۶۹

قاراچوخا (۱۳۷۳، رمان)

هپیریم-هوپوروم (۱۳۸۳)

جیرتدان (۱۳۸۳)

آواوا (۱۳۸۴) رمان

اویونوم-اویونوم- رمان

آثار تئوریک

نظام چهار بعدی زبان (۱۳۸۱) تئوریک

Deterministically Structuring Concepts (۱۳۸۲)

زبان و تفکر اسطوره ای (مقاله صد صفحه‌ای چاپ شده در شماره مخصوص مجله دیلماج، ۳۴، ۱۳۸۶)

کتیبه‌های شفاهی -۱، آشوبی شدگی در شعر شهریار-۱ (۱۳۸۸) (آشوبی شدگی در شعرهای فارسی شهریار)

کتیبه‌های شفاهی -۲، آشوبی شدگی در شعر شهریار-۲ (۱۳۸۸) (آشوبی شدگی در شعر ترکی شهریار)

کتیبه‌های شفاهی (۴) زایش ادبیات (۱۳۸۹)

کتیبه‌های شفاهی (۵) مفهوم صدا (زبانی درون زبان)

کتیبه‌های شفاهی (۶) ساختار مفهومی فعل در زبان ترکی(۱۳۹۰)

کتیبه‌های شفاهی (۷) نظام فراجمله ای در زبان ترکی (۱۳۹۱)

ساري گولوم ساماندير ، گونوم گوندن ياماندير ، سندن منه بير خبر ، باغروم چاتلار آماندير

اوخ ده ي دي يارالانديم ، اوركدن پارالانديم ، يوردومنان آيريلمازديم ، گؤج ايلن آرالانديم

داغدا دومان يئري وار ، قاشدا كامان يئري وار ، بير جوت نار ايتيرميشم ، سنده گومان يئري وار

يار ديلي يئميش اولسون ، دئديگين دئميش اولسون ، اينينده كي كؤينگين ، ياخاسي گوموش اولسون

قالميشام ائشيكده من ، بير قيزيل بئشيكده من ، يار باغچايا گلنده ، دورارام كئشيكده من

گون چكيليب باتاندا ، گوندوزه شر قاتاندا اووچو الين قوروسون ، مارالا اوخ آتاندا

عزيزيم مني ديندير ، خوش خبردي ء سئويندير من كي سني سئويرم ، واريم-يوخوم سنيندير

ياشيل گئييب ائنيشلر ، ساراليب آغ يئميشلر سي رم سي رم دوزولوب ، دوروب ميرواري ديشلر

من عاشيقم گون گلير ، آي دولانير گون گلير گؤزلرين آيدين اولسون ، نيشانلين بوگون گلير

مارالدانام مارالدان ، دوشموشم من قارالدان نه درديم وار نه غميم ، سنسن مني سارالدان

قارا آتين نالييام ، قارا قاشين خالييام چكمه جفامي اوغلان ، من اؤزگه نين مالييام

ياريم ياد اولدو منيم ، عؤمروم باد اولدو منيم ياريم اؤزگه نين اولدو ، بدنام آد اولدو منيم

داغدان گلديك ايكيميز ، زرلي يورغان يوكوموز تانري مطلبين وئرسين ، بيرگوروشك ايكيميز

داغدا اكين اولماز /اكين اولسا بيچين اولماز /دنيادا مين گوزل اولسا/بيرئ سنين تكين اولماز

آغ آلمـا قـیـزیـل آلــمـا نیمچه یَه دوزول آلما                           

چیرکین آل،اصیل اُلسون بد اصیل گوزَه ل آلما

آغ دَسمالین مندَه دیـر سَرمیشم چمنده دیـر

عالم گوزه ل نن دولسا مَنیم گوزیم سنده دیر

عزیزیم گول آلاندا ساچا سونبول آلاندا

یاریم یادیمـا دوشَر الیـمَه گــول آلانـدا

داغـلارا اَکـدیـم لالا الـه آلـدیـم پیــیـالا

هئچ گورونوب دونیادا ظلم ائوی آباد قالا؟

آغـلارام آغلار کیـمی دردیم وار داغلار کیمی

خزه ل اولوب توکولدوم ویـرانـا بـاغـلار کیـمی

یار منه باخدی گئتدی قلبیمی، یاخدی گئتدی

آغلاماقدان گؤز یاشیم سئل کیمی آخدی گئتدی

اوجاغی یاخشی قالا اودون قوی یاخشی قالا

نَه اولار بو دونیادا پیس ئوله، یاخشی قالا

الـیـنـده گـؤزه ل آلـمـا توتوبدور گؤزه ل آلما

ائل چیرکینین آل، عاشیق حـیـاسـیـز گـؤزه ل آلـمـا

عاشیق ناچار آغلاما پیس گون کئچر آغلاما

فـلک باغـلی قاپـینـی بـیرگون آچـار آغلاما

دورمـا قاپی دالیـنـدا گؤزوم قالدی خالیندا

گـئـدیـم آناما دئـیـیم گـلیـم قـالـیم یـانیـندا

لای لای دئدیم گونده من کؤلگه ده سن، گونده من

ایلده قوربان بیر اولسا سـنه قـوربان گونده من

لای لای دئدیم اوجادان چئخسین سسیم باجادان

آلله سـنی ساخلاسـین بوغـمادان، قیزیلجادان

آل کمری بئل باغلا ساچلارینی تئل باغلا

نَه یادا سیرّینی وئر نَه نامرده بئل باغلا

یامان گون کئچر گئدر عؤمرومو بیچر گئدر

دونـیادا غـم شـربـتـین هـرگـلـن ایـچـر گـئـدر

من عاشـیق دالداسـینا مرد ایگید دالداسینا

نامرد آصلان اولسادا سئـخیلما دالـداسینا

عزیزیم وطن یاخـشی کؤینگی کتان یاخشی

غربت یئر جنّت اولسا یئنه ده وطن یاخشی

عاشیقم، وطن آغلار منه هر یئتن آغلار

غریبلیکده ئوله نـین حالینـا کفن آغلار

من عاشیق، قازان آغلار اود یانار، قازان آغلار  

غربت یئرده ئوله نین قبرینی قازان آغلار

امام زاده باغلاري،ياشيلدي ياپراغلاري،نذريم قبول اولسون،ياندريم چراغلاري

گويده اوچان قوش اولسون/ايچديگين سونوش اولسون/ليلي ئه خبرورين/مجنون گليرخوش اولسون

بوردان بيرآتلي گچدي/آتين اوينادي گچدي/آي كيمي شفق ساچدي/گون كيمي باتدي گيچدي

لاي لاي دييم ياتاسان/قزل گوله باتاسان/قزل گولون ايچينده/شيرين يوخوتاباسان

هامي ياتيب سنده يات/دينجل قوزوم تزبوي آت/صبحون خيره آچيلسن/سنه گولسون بوحيات

لاي لاي دئديم آدينا/حق يتيشسين دادينا/بوياباشاچاتاندا/مني ده سال يادينا.



دوشموشم عشق اودونا رحم ائیله اینسان سان اگر/بوقدر ناز ائیله مه سوملی جیران سان اگر/ره عشقونده سنون خیلی زماندیر گزیرم/منی اولدور قوتاریم حاکم زیندانسان اگر


                            آغـــــــــلایارلار ،گـــــولرلر
                            گـــؤز یاشـــینی ســیلرلر
                            گـــئچن گــونون قــدرینی
                            گــــلن گـــــونده بــــولرلر



 

                           سو گلر آخار گئدر
                           وریانی ییخار گئدر
                           بو دنیا پنجره دیر
                           هر گلن باخار گئدر



                          بو داغلار اودا یانسین
                          اوت توتسون اودایانسین
                          یاریما گئدین دئیین
                          من یاندیم اودا یانسین



                         غنچه لر گوله دوندو
                         گوز یاشیم سئله دوندو
                         دوستلاردان آیری توشدوم
                         ساحاتیم ایله دوندو



ال چک داها بو قلبیمی ویران اله مکدن/ عشقونده منی هر گئجه گریان اله مکدن/بیر یاره ویریبسان منه ای قامتی رعنا/ عاجزدی حکیملر منه درمان اله مکدن/ بیر درد قانان یوخدی منیم دردیمی قانسین/ یاندی جیگریم دردیمی پونهان اله مکدن



                       الیمده قلم آغلار
                       یازدیقجان کلام آغلار
                       بیر درده توشموشم کی
                       گؤردو کجه آنام آغلار



                      کباب یانار کؤز آغلار
                      دیل آلیشار سوز آغلار
                      یار _ یاردان آیری توشه
                      اورک یانار گوز آغلار



  حیدر بابا ارمو گولی سوسوزدی
باغری یانیب ، دیل دوداغی ، قئر دوزدی
بو گلینین ، یوخدی یأری ، یالقوزدی ! زامان بویو ، آخان چایا ، نه گلدی ؟
شیرین سویا ، آجی چایا ، نه گلدی ؟

  اولدوز گليب آي اولماز، بهار گليب ياي اولماز، نجيب لرين ايچينده هيچكس سنه تاي اولماز .

بی عطر سنبل اولماز/ بی نغمه بلبل اولماز/ دنیا بوتون گل اچسا/ سنین کیمی گل اولماز

محبت ياشا باخماز ... آغارميش باشا باخماز .... اگرگول گوزل اولسا،. باخان داغ داشاباخماز....

سو ايچيرم چاناخدان بال سوزولر دوداخدان اوزوم گله بيلمسم سلاميم وار اوزاخدان.

هرکسأ دوست دیدیم دشمن جان اولدومنه / دشمن اوزبختیمیده اینده عیان اولدومنه.

ياغيش ياغير داشلارا ،ديين اوچان گوشلارا ، آپارسين بيزدن سلام وفالي يولداشلارا.

قزلدان اولساقفسيم - ازادلوقا وارهوسيم - خاطرين استرم
عزيز - هرنقدروار نفسيم

دئمیشدیم؛ گئدرسن من اوللم سن سیز
سن گئتدون من اولمدیم!! باغیشلا منی !

گونده منه باش ووران ایندی منه داش وورور.
ایندی منه داش ووران اوزگحیف نون باش وورور.
اوزگه اگر داش وورا دردینه دوزمک اولار.
باخ بورا سوز بوردادی داشلاری یولداش وورور…

اورییمله باجارمرام او گوزحیف نون ویریلمشام
لیل سو کیمی آخیب گلیب چاتیب سنده دورولمشام
درد اورییمده آشیب داشیب غمده منن قوجاخ ب
آتما منی زامان چاشیب بو دنیادان یورولمیشام؟اورییمله باجارمرام او گوزحیف نون ویریلمشام
لیل سو کیمی آخیب گلیب چاتیب سنده دورولمشام
درد اورییمده آشیب داشیب غمده منن قوجاخ ب
آتما منی زامان چاشیب بو دنیادان یورولمیشام؟

بی وفا جانان یولوندا جان گویان دیواندور.شاهیدیم بو مطلبه شمعه یانان پرواندور.
شمع
یولوندا یانماغا,پروانه ایلر افتخار.شمع دیر بیچاره پروانه,عجب دیواندور.

سن سن حیاتمن معناسی سن سن سوگیمین رویاسی
سن سن دنیامین دنیاسی
سنی چخ ایستیرم کلم دلماسی

بیر دنیز دوشون سوسوز / بیر انسان دوشون موتسوز
بیر بهار دوشون چیچک سیز / بیرده منی دوشون سنسیز
هیچ الورمو؟

گل دونیانی بولوشدورک / دنیز منیم دالقا سنین
گونش منیم ایشیق سنین / هامّیسی سنین سنده منیم

عزیزیم آشا آشا / سو گلیر داشا داشا
بیر جانم وار ثروتیم / اودا قربان داداشا

داغدا پائیز اولاندا / ساری سنبل سولاندا
یارا ائلچی گوندررم / اون بئش یاشی دولاندا

گؤزوم قالدی او قاشدا / او پیکده او قاشدا
مجنون تک دلی گؤیلوم / گزیری داغدا داشدا

بیر گورچین کیمی دن سیزلمیشم! بولبولم یازدا چمن سیزلمیشم!
اوز دیارمدا وطن سیزلمیشم! هیچ بیلرسن نیجه سن سیزلمیشم!!!

محبت قوجالماز
عشق آزالماز
دوست آیرلماز
یاخچلیق یرده قالماز
دوست دوستی آتماز
یاریما اولسون سلام
قوی کی دییم بیر کلام
ایستییرم من سنی
ایسته منی والسلام

اگر بیز ایکیمیز ده یاپراق اولساق پاییز فصلینده من
سنن تئز یئره دوشه جاغام تا سن دوشنده سنی
اوز قوجاغیما آلیم .

گوروم شیر دنیادا پیر اولماسین
گوروم تولکو جنگلده شیر اولماسین
ستمکار خلقه امیر اولماسین
بوتون پاک اورکللر گوروم شاد اولا
مقدس آذربایجان دائم آباد اولا

سوگیلیم سن کی بیلیرسن بوغریب دنیا یالاندیر/اینانیرسان اوجا داغلار باشی چوخ شهلی دوماندیر/انسانین یاغشیلیقی تکجه بودنیادا قالاندیر/بونو بیلسن بیلرم سن منی چوخداندی سویرسن/ سویرم منده سنی چون بیلیرم یاغشی بیلیرسن

یازیسان هی قلمی آغلادیسان اولمادیکی!
نقدر یازسا قلم سن پوزوسان اولمادیکی !
در گهونده گزیرم من پروانه لر تک !
گوزلیم من گلیرم سن قاچیسان اولمادیکی !

گؤزون بیر سئوگیلی ، ایستکلی گؤرسه ، روحون سئوسه ، سوندان گلر دیوانه لیک .
من کی سنی گورمه میشم ، سئومه میشم ، سنه عاشیق اؤلمامیشام ، ندن بئله دیواننم ای “آزادلیق”

منیم چؤرک سیز و سوسوز قالدیغیم گونوم چوخ اولوب ، آمما اومودسوز قالدیغیم گونوم هئچ اولماییب. “آتا بابک”

یا شا وطنیم یا شا آذربایجانم
اوره ییم دویونور دیلیم دینممیر قلمیم سوسوب تکجه بیر سوز دیمک ایستیر کی سنی چوخ چوخ سویورم

صبر اولسا کونول قیشدا گئدر شاخدادا قاردا/ بایرامدا گلر آرخاجا بولبولده باهاردا
بیر آزجا گولوم سن بو غم فرقته دوزسن/ هیجراندا چاتار باشا گلر نازلی نیگاردا

دنیا دا قارانلیکلار اگر جمع اولا باهم/بیر خیرداجا شمعین ایشیغین سوندوره بیلمز        

ردیف      ضرب المثل/آتالارسوزو
۱     اوزونه  اوماج اووامیر خالخا  اریشته کسیر
۲     ساخلا سامانی گلر زامانی
۳     قورود ازه ریق اونادا دوزه ریق
۴     پیشیه اولدوروب گؤز گورخودور
۵     ایت چوره کیمی یئدی بیت ده یاخامی
۶     آتااوغولابیرباغ ویردی  اوغول آتیابیرسالخمدا ویرمدی
۷     آغاجی اوز  ایچینن  قورد یئیر
۸     ایت یاتار تایا  گؤلگسینده  دییر اوز کؤلگمدیر
۹     دویمادیق ایستیسیندن  کور اولدوق  توستوسوندن
۱۰     سو بولانماسا  دورولماز
۱۱     آتا یتیرن قیز ارلنور    آنایتیرن اوغول قیزلانور
۱۲     آرخا چاتمامیش   چرمالانیب
۱۳     بیر  چایا   باخ  سورا   چیرمالان
۱۴     سیچدی خلی نین  اورتا گولونه
۱۵     آتاتخت یارادیب    آممابخت یارادمیب
۱۶     هم دینی ایستیر  هم دیناری
۱۷     پای بؤله ن  یا گره ک  ایمانیننان گئچه  یا پاییندان
۱۸     آتا آنا رشوتسیز دوسلار
۱۹     گمیده اوتوروب  گمیچینین گؤزون چیخاردیر
۲۰     هرنه آتسان آشیان او چیخار قاشیقیان
۲۱     داغدان آشیب   باغچینی گوور
۲۲     آختارماختان  دئییر دوز گلمه یندی
۲۳     درمانچیدان آجیخ ایلی ین  چوالین بؤش آپارار
۲۴     هش واخ آیی نان بیر  چوالا گیرمه
۲۵     آت اولنده ایتین بایرامدی
۲۶     دووانی  بیز ایلمیشوق  یاغیش قاراداغا یاغیب
۲۷     اتی وریر  اوزگیه  آغین بیزه گئی دیریر
۲۸     دروازه نین قاپوسین باغلاماق اولار خلقین آغزین باغلاماق اولماز
۲۹     دامنان داما   دئییرسن گه جریغیمی یاما
۳۰     آدام آدامین اتین یئیر؟
۳۱     ائل آغیزی -چوال آغیزی
۳۲     که چینین قطوری  بلاغ باشیننان سو ایچر
۳۳     آت مینیش اورگده ر   دوون یئریش
۳۴     دئییر  ده وه دن یئخیلیم  هچ یئریم آرغیماسین
۳۵     درگاه قاپیسی آچیق اولاندا ایتین یوخوسو گله ر
۳۶     قانات چیخاتمامیش اوچور
۳۷     آداما  آدامی گره ک دیه
۳۸     چوخ بیلن چوخ درد چکر
۳۹     بیردانیشان ائولدو  مین بیر دانیشان  ائولمه دیر
۴۰     آت اولاندا میدان اولماز میدان اولاندا آت
۴۱     آدام آلتیندا سؤز     قازان آلتیندا کؤز
۴۲     سیچان اولمامیش  چووال دیبی گازیرسان
۴۳     بیر دانا بیر ناخیرین آبرین آپارار
۴۴     آت اولنده یهری قالار آدام اولنده آدی
۴۵     پیشیین الی اته چاتماز  دییر ات  آجی دیر
۴۶     آدام بیلمیر هانچی سازینا اویناسین
۴۷     کورا گئجه گوندوز فرق ایله مز
۴۸     آچلمامیش سفره نین بیر عیبی وار آچلمامیشن مین
۴۹     نه ده ده یه اوغولدور نه اوغولا ده ده
۵۰     ایت هورر  کاروان کئچر
۵۱     آدام گره ک یامکتب خانادان چیخا یادلی خانادان
۵۲     کور تودوقون بیراخماس
۵۳     دوشاننی یئرده  ایتینن  اولاماق گره ک
۵۴     هرگلن بیرین ورور  اسیرگمه گه سنده ور
۵۵     آدام وارکی قال ائیله قول تاپار آدام وارکی آراچیلیق له پول تاپار
۵۶     آدام آجینی اوتار     بیرشیرینین خاطرینه
۵۷     آچیلمامیش سفره نین عیبی اولماز
۵۸     آدامی  تانینان یئرده قورد یئسین
۵۹     دوشان نقده ر یاتار اوقده ر قاچار
۶۰     آتی اوتوزوب  چولونا گووه نیر
۶۱     آداملیق پولونان دئییل کی بازاردان آلاسان
۶۲     دانیشدیقی داغ لاری آشار
۶۳     دانیشقلی آش دادلی اولار
۶۴     آج یاسدیق ایستمز  یوخولو قاتیق
۶۵     آداملیقی آدامنان ایسته   خوش ایینی قیزیل گولدن
۶۶     دانیشماق گؤموشدن اولسا دانیشماماق قیزیلداندور
۶۷     آجی دیندیرمه توخو ترپتمه
۶۸     باغلی قاپیدان بلا سووشار
۶۹     آداما سوزو بیردفعه دییرلر
۷۰     آت  آت   اولونجا ییه سی مات اولار
۷۱     سوداما داما گؤل اولار
۷۲     یتیم داغلارا ئوز گه تیرسه  داغلارا قاریاقار
۷۳     آدامی آدام ائیله ین پارادیر   پاراسیز آدامین اوزی قارادیر
۷۴     کاسیبی ده وه  اوسته ایلان سانجار
۷۵     داماراباخیب قان آلا للار
۷۶     آدامليق باجاسيندان باخماييب
۷۷     حق سوز  آجی اولار
۷۸     آچیق آغیز آج قالماز
۷۹     آدامی پالتاریننان تانیمازلار
۸۰     آتدان دوشور؛ يهه رده‌ن دوشمور
۸۱     ائل آغیزی        یل آغیزی
۸۲     آجین قورشاقیندا چوره ک   قالماز
۸۳     آدامین سفیهی شاطراولار  ایتین سفیی تازیی
۸۴     ئولونی اوز باشینا ئوتورسن شلاق آتیب کفنین جرار
۸۵     آت آتینان ساواشار  آرادا اشه یین قیچی سینار
۸۶     پول گئدر بیر یانا  ایمان گئدر مین یانا
۸۷     آجین قارنی دویار گوزو دویماز
۸۸     آدامین سفیی یاپهلوان اولاریا شاخ سیده طبلچی
۸۹     آتی آتین یانینا باغلاسان یاسویون گوتورر یاخصلتین
۹۰     آت آلمامیش تؤله تیکیر
۹۱     ایسته دی گاشین دؤزلده  گوزونده چیخادی
۹۲     آجین آندی آند اولماز
۹۳     آدین ندیررشید   بیرین ده بیرین ائشید
۹۴     آت تپیکینه آت دوزه ر
۹۵     آدام اونون ایپیندن قویویا  توشمز
۹۶     ائششکه گؤجو چاتمیر پالانین تاپدییر
۹۷     آتیم اوزومدن-دونوم اوزومدن-بئیه نوکرم؟
۹۸     بیر اینه اوزوین باتیر سورا بیر چوالدوز خالخا
۹۹     جهن نمه گئدن اوزونه دوست آختارار
۱۰۰     دؤیمه خالخین قاپیسین تا دؤیمه سیننر قاپیین
۱۰۱     آجیلیغی وئرمیشیک دینجلمه قه
۱۰۲     گؤلمه قونشویان گلر باشیان
۱۰۳     آتامين اؤلمه گيننه‌ن قورخميرام، قورخيرام عزرائيل قاپيمي تانييا
۱۰۴     بالیقی هاچان سودان توتسان ته زه دیر
۱۰۵     آج قودورغان اولار چیلپاق اویناغان
۱۰۶     ائل آغیزیلا قوش توتولماز
۱۰۷     آدین هئیبت اوللاه دیر یامنی قورخودوسان
۱۰۸     ات گوتولاندان سونرا باتمان آلان چوخ اولار
۱۰۹     آللاه بوينووا قويسون
۱۱۰     آللاه قازاناننان آلار وئره‌ر بئجه‌ره‌نه
۱۱۱     داوار مله مه سه ته که آتیلماز
۱۱۲     گلین اویناماخ باشارمیر  دئییر اوتاق ایریدی
۱۱۳     آرینین یوواسینا چوپ اوزادما
۱۱۴     آج قیلینجاچاپار
۱۱۵     نق دی ئوتوروب  نی سیه نی یاپیشیب
۱۱۶     بیرایشدن کی کؤکه ل میه سن  نیه آرخلیاسان
۱۱۷     یااوروم اوروم اولاجاق یا شام شام
۱۱۸     آغلیان آغلامیان  باشا بیر باتمان بوغدادی
۱۱۹     ماما یوز اولسادا گؤژ دوغانیندی
۱۲۰     آدی اوزوندن بؤیوک دور
۱۲۱     یالاماقینن دویماق اولماز
۱۲۲     اوستوراغین قولونجا نه خیری وار
۱۲۳     پوخو پوخا قاتیب  پوخو باجادان آتیب
۱۲۴     آج قارنیننان آجی ساقیز چینییرسن
۱۲۵     اویی کی یاتیب اویادماق اولارآممااویی کی اوزون یوخویا وروب اویادماق اولماز
۱۲۶     اونون گورو وار کی کفه نی اولا
۱۲۷     کور ا... دان نه ایستر،آیکی گوز،بیری ایری بیری دؤز
۱۲۸     ائل آغیزی توربا دییل کی بوزسن
۱۲۹     آجدان اومماق اولماز
۱۳۰     دوز یولدا یئریه ممیر  شوخومنوخدا شلاق آتیر
۱۳۱     آدامین قیزیل دان تشتی اولسون آمما ایچینه قان قوسسون نه فایداسی وار؟
۱۳۲     درمانا گیتسه اصفهان خبری گتیره ر
۱۳۳     اوجون آلیب اوجوزدوقا گئدیر
۱۳۴     آدی ایت دفترینده ده یوخدور
۱۳۵     له په نی دئمه دویونو ده دونه نی دئمه بویونی ده
۱۳۶     نه نه قیزین دوی مه سه  آخیردا دیز  له رین دویه ر
۱۳۷     سنه اومود اولان آخشامنان شامسیز قالار
۱۳۸     آج دیه ر  توخولمارام   توخ دیه ر آجالمارام
۱۳۹     اوجوز اتین شورباسی اولماز
۱۴۰     اتین ده یئسه سومویون آتماز
۱۴۱     یاواش گه ل  مه چید  قاباقی دیر
۱۴۲     مه شه شمی ده تویدایدی
۱۴۳     آرادا  یئیر اوجدا گزر
۱۴۴     ده ره ده قورد آزیدی  بیریده گه میله گه ل دی
۱۴۵     اوزگه نین یامان گونونه گوله ن  اوز گونونه آغلایار
۱۴۶     آج تویوخ یوخودا داری  گوره ر
۱۴۷     دووشانا دئییرسن قاچ  تازیا دئییرسن توت
۱۴۸     آدام اوزو اوزونه ایله یه نی دونیا یغیلسا ایله یه بیلمز
۱۴۹     اول  مه چیدین ایچی سورا ائشیی
۱۵۰     چه کیش مه سه بئی کیلمز
۱۵۱     آرا قاریشیب منصب ایتیب
۱۵۲     کاسیب پول خه شته مه قین باشارماز
۱۵۳     ائل یغیشسا آدامی یونگول ایلیه بیلمز  اوزو اوزون یونگول ایلییر
۱۵۴     گؤروشن داغ اوزاق اولماز
۱۵۵     ائل داریق بئل داریق دان چتیندی
۱۵۶     آج تویوخ دیشینده بوغدا گوره ر
۱۵۷     پیس اولماسا یاخشینین قدری بیلیم مز
۱۵۸     پیس گؤنون عو مرو آز اولار
۱۵۹     آج دئیر هامی آجدیر چوخ دئیرهامی چوخدور
۱۶۰     پیسلیقی تورپاقا اکدیلر گؤورمه دی
۱۶۱     احتیاط ایگیدین یاراشیقیدیر
۱۶۲     پیسی دالیان میندیر یا دالینا مین هرایکی سی ده بیر دیر
۱۶۳     بلاغ گره ک یئریندن بلاغ اولا سو توکمه قیله بلاغ اولماز
۱۶۴     آرالیق آتی کورفاطی
۱۶۵     قورد  دوماننی گؤن آختارار
۱۶۶     داغ داغا چاتماز آمما آدام آداما چاتار
۱۶۷     ات وئرمه دن کوفته ایسته مه
۱۶۸     آج اولوب ییه ن  ناساز اولماز
۱۶۹     آدین توت گولاقین بور
۱۷۰     دالدان آتان داش توپوقا ده یر
۱۷۱     اوستوراقین قاباغیندا سیشماق گره ک
۱۷۲     دالا قالان قازانین دیبین یی یر
۱۷۳     آرالیق سؤزو   ائو یئخار
۱۷۴     پی شیی چوخ غیسناسان گه ییدر آدامین اوزونه
۱۷۵     سئی چه نه دیر اونون کل له پاچاسی نه اولا
۱۷۶     تؤل کی تؤل کیه بویورور  تؤل کی قویروغونا بویورور
۱۷۷     دارتیلمامیش ده نین وار
۱۷۸     لالین دیلین نه نه سی بیلر
۱۷۹     آجالدین چوبانا       یورولدون سارواناساری
۱۸۰     چادرا سیزلیق دان ئوده قالیب
۱۸۱     ده ده گه زه ن یوللاری بالا بیدیه بیدیه گه زه ر
۱۸۲     سن گونوز اییره نی  من گئجه اییرمیشم
۱۸۳     سن گئدن یوللاری من گئجه گدمیشم
۱۸۴     عاقیللی ایگیت ده ده نین مالین نیلیر
۱۸۵     ئله بی سالامین اوجادان آلیب لار
۱۸۶     چاپارلار آتی قیرخ یاشیندا    اویرتسن قیامت میدانیندا
۱۸۷     اربابین مالی گئدیر نوکرین جانی چیخیر
۱۸۸     کئچی جان هایندا قصاب پیین آختاریر
۱۸۹     ئله بی بیز یاغلیسین یئمیشیک بونلارا یاوانی قالیب
۱۹۰     آج آدامی قورد یئمه ز
۱۹۱     ئوز وردیق آستار ایسته دی
۱۹۲     آلتی آیلیق دونیایا گه لیبسن
۱۹۳     قئلندان چیخمامیش باننی ییر
۱۹۴     همدان اوزاخ که ردیسی یووخ
۱۹۵     سرباز نه هوشو ایلیر هیوا کالدیر یا یئتیشیب
۱۹۶     آت توئله میخین چیخاردار ایکی اوزونه بیرینده یئره وورار
۱۹۷     پول پولو قازانار
۱۹۸     پیچاق ورسان قانی چیخماز
۱۹۹     اششکی آدام ایله مق چه تین دیر
۲۰۰     گئیمه بؤرون گئنینه سؤرؤن
۲۰۱     آیران جالانسا یئری قالماز آمما قاتیق جالانسا یئری قالار
۲۰۲     آت قاشدی پالان دوشدی
۲۰۳     آدام اوجا یئردن باشینا کؤل سوورار
۲۰۴     آدامین اوز واری اولسون اوزگه آتینا مینن تئز یئره دوشه ر
۲۰۵     اششک بیلمه دیقی اوتو یئسه باشی آرغی یار
۲۰۶     پوخ دئدین اییسی گلدی
۲۰۷     آتین آریغیناقاری دیه للر ایگیدین یوغسولونا دلی
۲۰۸     آدامی بیر ده لیکدن ایکی سری ساشمازلار
۲۰۹     مفده سرکه بالدان دا شیریندی
۲۱۰     چوخلوخ  پوخلوخ
۲۱۱     ائل آغزینا باخان آروادین تئز بوشار
۲۱۲     آت گورنده آغسایار   سوگورنده سوسویار
۲۱۳     قه دیر بیلن یانیندا اولسا دونیادا قیمتلی سن
۲۱۴     دوشاب آلمیشیق موراببا چیخیب
۲۱۵     آدام یورقانینا گوره قیچین اوزالدار
۲۱۶     دلیه هل ور الینه بل ور
۲۱۷     آتی ایتیریب نوختاسین آختاریر
۲۱۸     آت یئرینه ائششک باغلاما
۲۱۹     ائل آغیزی فالدیر
۲۲۰     ائل آراسیندا ایت قویروغو کسمزلر
۲۲۱     ائل گوجو- سئل گوجو

۲۲۲     گوروله ن کنده،بلدچی لازیم اولماز

۲۲۳     مردی گووا گووا نامرد ایلیب سن

۲۲۴     یئتیمه گه ل گه ل دیین چوخ اولار،آمما چوره ک وئرن اولماز

۲۲۵     کئچن باخیرگوزگویه،آدین گویور اوزگویه

۲۲۶    کیشی توپوردوغون یالاماز

تئريمسئل آنلام (تئرمين): علم، صنعت، ورزش(ايدمان- اسپور)، يا دا موختليف پئشه(مسلک) بوداقلارييلا علاقه دار خوصوصي آنلاييشلاري قارشيلايان سؤزلردير.

    نوتا، موسيقي نين آچاري کيميدير.

    رقيب دسته، بير آزدان پنالتي آتيشي ائده جک.

    مارمارا فاي خطي تهلوکه لي سيقناللار وئرير.

    گولشچيميز، فينالدا رقيبيني مغلوب ائتدی.

    رياضيات موعليميميز تاختايا بير دوغرو چکمه ميزي ايسته دي.

    شعيرده عئيني علاوه ائدرين يا دا سؤزلرين تکرارلانماسينا رئديف دئييلير.


قئيد 1: بعضاً بير سؤز گئرچکده تئرمين دئييلکن تئرمين اولاراق ايستيفاده ائديله بيله جگي کيمي، گئرچکده تئرمين اولان بير سؤز ده تئرمينليکدن چيخا بيلر.


    پليس بير حجره داها اورتايا چيخاردي. ( تئرمينليکدن چيخما)

    ماکی بورنو آذربایجانین نين ان شيمال نقطه سيدير. (تئرمينلشم)


قئيد 2: بير سؤز بير چوخ بوداقدا تئرمين اولا بيلر.


    بيتکيني تورپاغا باغلايان کؤکلريدير.

    دؤرد، کؤک خاريجينه ايکي اولاراق چيخار.

    هئچ بير علاوه گؤتورمه ميش سؤزجويه کؤک دئييلير.

Ta Qiyamətədək açıla bilməyən sirlərdən biri də Xanım Zəhradır

 Bəzilərinin “hələ balam uşaqdır” dediyi 18 yaşında, Xanım dünyasını dəyişdi və özündən sonra Həsəneyni (ə) və Kərbəla qəhrəmanı Həzrət Zeynəbi (s.ə.) yadigar qoyub getdi

مگرفاطمه تنهايادگارحضرت رسالت نبود؟                             

مگرسينه اش بوسه گاه محمدنبود؟

مگرپيامبرهرروزهنگام عبورازبرابرخانه فاطمه به اهل آن خانه سلام نمي داد؟

مگرمودت ذي القربي توصيه قرآن واجررسالت رسول(ص)نبود؟

پس چراآن همه گريه واشك؟

چراآن همه جفابرآل مصطفي؟

شهراگرشهرتونيست پس حمله به آن خانه چرا؟

مرگ جانسوزچرا؟

دفن غريبانه چرا؟

 ایام سوگواری بانوی دوعالم حضرت صدیقه کبری (س)، تسلیت باد

دیلیمیزده جومله لر اوخونارکن سؤزلرین سونلاریندا اولان سسسیزلر، اؤزلریندن سونرا گلن سؤزلرین ایلک حرفی سسلی ایسه بو سسلییه باغلاناراق اوخونارلار.

ائمانئت_ئشئغین یولاری زیف اولار.

گئنیش_ووایی سئیره بوداق ایدی.

ائلبیسئنین_وتوسو پوزولموش. امنه - تئغئغین یولاری زیف اولار

گئنی - شووایی سئیره بوداق ایدی.

پالتاری - نوتوسو پوزولموش.


بؤیوک سس (مشهور) اویغونلاشماس(ن)ی

هر هانسی بیر سؤزون تورکجه اولوب اولمادیغینی آنلاماق اوچون آختاراجاغیمیز ایلک خوصوصیت بؤیوک مشهور قایداسینا اویغون گلیب اومادیغیدیر.

کیرایه یه گؤتورمک __ کی - ره - لا - ماک __ اینجه سسلی ایله باشلامیش، قالین سسلی ایله بیتمیش. اویغون گلمز

نردیوان __ مئر - دئ - وئن __ بؤیوک مشهور اویغونلاشماسینا خبردار ائت

ایستیثنالار:

سس دییشیکلیگینه اوغرایان سؤزلرده بو قایدا آختاریلماز. (الما - آل/گؤتورمه، آنا - آنا، قارداش - کارداش، هانسی - کانگی...)

بیرلشمیش سؤزلرده بو قایدا آختاریلماز (بؤیوک قارداش، گئجقوندو، باشؤغرئتمئن، جاوان...)

تورکجه یه خاریجی دیللردن گیرن سؤزلرده قایدا آختاریلماز (رئسپوبلیکا، قوناق، آوتوبوس، تئلئویزییا، مسجید...)

-یور، -کئن، -کی، -لئیین، -ایمتیراک، -داش علاوه لرینده بو قایدا آختاریلماز (ئکشیمتیراک، سحر، سونراکی...)

کیچیک سس (مشهور) اویغونلاشماس(ن)ی

سایتلر آغیزیمیزدان چیخیش وضعیتلرینه گؤره بعضی خوصوصیتلر داشییار

دوز-گئنیش: آ، ائ

دوز –یومرو: او، اؤ

دار-دوز : ای، ای

دار-گئنیش: او، او

دوز سسلیلر : آ، ائ، ای، ای

یومرو سسلیلر: او، اؤ، او، او

دار سسلیلر : ای، ای، او، او

گئنیش سسلیلر : آ، ائ، او، اؤ

تورکجه ده بیر سؤزون ایلک هئجاسینداکی سایت:

دوز ایسه، سونرا گلن هئجالارین و علاوه اولونان علاوه ائدرین ده دوز اولار.

یومرو ایسه، سونرا گلن هئجالارین و علاوه اولونان علاوه ائدرین ده سسلیلری یا دوز - گئنیش و یا دار - یومرو اولار.

سؤزون ایلک هئجاسیندا " آ " وارسا، داها سونراکی هئجالاردا دا " آ " و یا " ای " اول/تاپیلار: قادین، قالین، آدام، آمان...

" ائ " دئییل سونرا " ائ " و یا " ای " گلیر: الک، برابر، اریک، اسن...

" ای " دئییل سونرا " آ " و یا " ای " گلیر: قیریق، چیکیک، کیمیز، قیسا، قینا...

" ای " دئییل سونرا " ائ " و یا " ای " گلیر: چییلک، تیر، چیچک، بینیش...

" او " دئییل سونرا " آ " و یا " او " گلیر: وئدره، قورو، چوبوق...

" اؤ " دئییل سونرا " ائ " و یا " او " گلیر: اؤلوم، هؤرگو، چوبوق

" او " دئییل سونرا " آ " و یا " او " گلیر: قویو، قوزو، قورشاق، قولاق...

" او " دئییل سونرا " ائ " و یا " او " گلیر: اوزوم، کدرلی، پاییزدا، اوزمک...

بير ديلين و يا ديللرين سؤز خزبنه‌سيني، (سؤزوارليغيني)، سؤيله‌ييش و يازيليش شکيل‌لرييله وئرن، سؤزون کؤکونو اساس گؤتوره‌رک، بونلارين باشقا عونصورلرله قوردوقلاري سؤزلري و آنلاملاريني، دييشيک ايستيفاده‌لريني گؤسترن اثر.

سؤزلوک‌لر تک ديللي و يا چوخ ديللي اولا بيلر. مادده باشلاريني آ – ب - ج سيراسي ايزله ير.

عومومي و يا اؤزل ساحه‌لرله علاقه‌دار سؤزلوک‌لر حاضيرلانا بيلر.

عرب حرفلي اسکی سؤزلوکلرده مادده باشي عربجه سؤزون اوچ حرفلي کؤکونون سون حرفي اساس آليناراق سيرالاناردي.

14 و 15 ینجی یوزایللر آراسيندا ياشاميش اولان القاموس المحاط (اوکیانوس سؤزلوغو) آدلي اثري تورکجه‌يه چئويرن ترجومه‌چي عاصیم بو سيستئمي ايستيفاده ائتدي.

ايلک سؤزلوک اولاراق ايسکندريه موزه‌ي کيتابخاناچيسي بيزانسلي آريستوپ هانئسين حاضيرلاديغي اثر قبول ائديلير.

ايسلام دونياسيندا ان اهميتلي سؤزلوک 9 نجی یوزایلده ياشايان فاراب‌لي ايسماييل جؤوهري‌نين صحاح اللغة آدلي عربجه اثري.

وانکولو سؤزلوکي دئيه بيلينن متفرقه‌نين باسديغي ايلک کيتاب دا بير صيحاح ترجومه‌سي‌دير.

تورک مدنيتينده ايلک سؤزلوک ايسه کاشغارلي ماحمود (محمود کاشغری)ون تورکجه دن عربجه‌يه ديوان لوغات التورک (دیوان لغات الترک) دور.

بعد از باخت تراکتورسازی به سپاهان اصفهان، یکی از بازیکنان تراکتورسازی در مصاحبه‌ای از تداوم این باخت‌ها در صورت حل نشدن مشکلات مالی تیم خبر داد.

مدیرعامل باشگاه تراکتورسازی از پرداخت بخشی دیگر از مطالبات بازیکنان تیم در آینده نزدیک خبر داده.

محمد ابراهیمی که در لیگ یک به تراکتورسازی پیوسته فعلا از حضور در تمرینات تیم تراکتورسازی محروم شده است.

در روزهایی که تراکتورسازی به آرامش نیاز دارد، وارد یک حاشیه ناخواسته شده و این می‌تواند موقعیت این تیم در لیگ برتر و باشگاه‌های آسیا را به خطر اندازد.

در پی مصاحبه محمد ابراهیمی  بازیکن تراکتورسازی محمد ابراهیمی بعد از شکست 3 بر 1 تراکتور مقابل سپاهان؛ مبنی بر اینکه پول ندهند در آینده نیز خواهیم باخت، هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی طی نامه‌ای از مدیرعامل باشگاه خواست نسبت به این موضوع با حساسیت بیشتری رسیدگی کند.

در بخشی از این درخواست آمده است که: جای تعجب است بازیکنی که پنج سال است در تراکتور بازی می‌کند و تاکنون تمام مبلغ قراردادهایش را دریافت کرده است در این مقطع حساس تیم، چنین بحثی که می‌تواند باعث ایجاد حاشیه‌های خطرناک برای تیم شود مطرح می‌کند.

به یقین تراکتور امسال اگر اولین تیم در پرداخت‌ها نباشد قطعا جزو سه باشگاه توانمند در پرداخت‌ها است و با توجه به اینکه بین 60 تا 70 درصد قرارداد بازیکنان تاکنون پرداخت شده  در این شرایط بحران مالی باشگاه‌ها و کل کشور، نحوه عملکرد مالی تراکتورسازی مایه مباهات است.

در ادامه این نامه آمده است: قطعا حمایت مالی نیز همچنان ادامه خواهد داشت، اما برای عبور از این مرحله غیرت و تعصب همه بازیکنان مورد انتظار است، به هر ترتیب از شما می‌خواهیم تا زمانی که علت عملکرد ضعیف این بازیکن و مصاحبه مشکوک وی که باعث هدر رفتن سرمایه یکساله باشگاه و زحمت تمام  بازیکنان شده است، بررسی نشده و همچنین با توجه به اینکه ایشان بنابه گزارش‌های باشگاه قبلا هم چندین بار به کمیته انضباطی احضار و جریمه شده‌اند و همچنین نارضایتی شدید هواداران از مباحث ایجاد شده و رفتارهای نام برده، از همراهی ایشان تا اطلاع ثانوی با تیم اجتناب شود. ضمنا گزارش بررسی‌ها از موارد فوق آماده ارائه شود تا در جلسه آینده تصمیم قطعی در مورد این بازیکن گرفته شود."خبرگزاری فارس"

فرهنگ و تاریخ ، محمد ملاحسینی:
گنبد سلطانیه، در شهر سلطانیه در استان زنجان قرارداردو یکی از شاهکارهای معماری دوره اسلامی است

این گنبد در حد فاصل سال‌های 704 تا 712 قمری، به دستور اولجایتو پادشاه مغول، معروف به سلطان محمد خدابنده و با تولیت و نظارت رشیدالدین فضل‌الله همدانی ساخته شده است.

سلطانیه، زمانی پایتخت و مسکن شهریاران بوده و امروزه نیز آرامگاه سلطان محمد خدابنده است.

گنبد مشهور سلطانیه که در مسیر تهران - زنجان از دور به رنگ نیلگون در پهنه دشت فراخ سلطانیه دیده می‌شود، گنبدی عظیم و یک پوشش است که از بی‌نظیرترین گنبدهای یک پوشش زیبا به شمار می‌آید.

گنبد سلطانیه از نظر حجم، سبک معماری، رابطه فضاها، تناسبات موجود در اجزای مختلف، ایستایی و مقاومت بنا، و زیبایی‌شناسی و تزیینات، نمونه ای منحصر به فرد و نقطه تحولی در معماری اسلامی به شمار می‌آید.

در بسیاری از متون تاریخی و سفرنامه‌ها، به عظمت این بنای باشکوه اشاره شده و بسیاری از شرق‌شناسان و باستان‌شناسان غربی نیز اهمیت فوق‌العاده آن را مورد تأکید قرار داده‌اند.

بدنه اصلی گنبد و تمام ساختمان آن با آجر ساخته شده و گنبد با روکش کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی و به شیوه معرق‌کاری تزیین شده است.

در قسمت جنوبی گنبد، آثار ساختمان مسجدی که محراب آن دارای حاشیه گچبری است، دیده می شود. با ملاحظه دقیق این بنای عظیم، به نظر می‌رسد که علاوه بر محل آرامگاه اصلی که شامل ساختمان مرکزی گنبد است و به نام تربت خانه شهرت دارد، بنای معظم و عالی دیگری جنب آرامگاه بوده است.

                        

کاشی‌های طلایی رنگ و منقش و هشت گوش تربت خانه و ازاره های آن از لحاظ هنر کاشی پزی فوق العاده ممتاز و کم نظیر است.

پلان بنا در رقوم همکف و طبقه اول با فضاهای اطراف مرتبط با گنبد، نزدیک به مستطیل و ادامه مجموعه در طبقه دوم و سوم دارای پلان هشت ضلعی است. این بنا از سه فضای گنبدخانه، تربتخانه و سردابه تشکیل شده است.
گنبد آرامگاه اولجایتو، با ارتفاع 50/48 متر و قطر دهانه 40/24 متر، بزرگ‌ترین گنبد تاریخی درکشورو بزرگترین گنبد آجری در جهان می‌باشد.

                                

این گنبد نخستین گنبد دو جداره درجهان است که نمی‌توان نمونه‌ای قدیمی‌تر از آن در جهان یافت. ضخامت گنبد 160 سانتی‌متر و فضای خالی بین دو پوسته 60 سانتی‌متر است.

سیستم دو جداره بودن گنبد در ارتباط با مسایل ایستایی قابل بررسی است. به طوری که به لحاظ بالا بودن مقاومت بنا در لنگرهای خمشی و برشی، آن را توخالی و بنا را در مقابل زلزله آسیب‌ناپذیر کرده است.

در فضای گنبدخانه، 8 جرز سنگین با عرض 78/6 متر قرار دارد که وزن 1600 تنی گنبد را به شالوده‌ها منتقل می‌کنند. سطح مقطع هر کدام از این جرزها حداقل 50 متر مربع و بار وارده بر آن 200 تن محاسبه شده است.

                     

در زوایای اضلاع 8 ضلعی در طبقه سوم (پشت بام) گنبدخانه، هشت مناره تعبیه شده است. وجود این مناره‌ها، یکی از عناصری است که در حل مسایل استاتیکی نقش موثری داشته و نیروهای فشاری این عناصر، نیروهای رانشی گنبد را خنثی کرده و آنها را به جرز و پی منتقل می‌کنند.

دومین فضای آرامگاه اولجایتو، فضای تربتخانه است که به شکل مستطیل با طول ضلع 60/17 متر و عرض 8/7 متر و با ارتفاع 16 متر، محراب مجموعه را در جرز جنوبی در خود جای داده است.

سردابه سومین فضای آرامگاه است که ورودی آن در ایوان جنوبی تربتخانه قرار دارد. در وسط آن محل قبر و در طرفین آن دو فضای کوچک وجود دارد.

                       

این بنای 1600 تنی در 700 سال گذشته تنها 2 تا 8 سانتی‌متر نشست داشته است. در حالی که ضخامت پی بنا فقط نیم متر است و تنها در قسمت شمالی بنا به 5/1 متر می‌رسد.

گنبد سلطانیه از نظر تزیینات، بسیار غنی بوده و در آن تزیینات مختلف گچ‌بری، کاشی‌کاری، کتیبه‌نویسی، تزیینات رنگ و نقاشی، تزیینات سنگی و چوبی، در نهایت دقت و زیبایی اجرا شده است.

تزیینات گچ‌بری در سقف ایوان‌های 24 گانه طبقه دوم بنا، از زیباترین نمونه‌های گچ‌بری در بناهای اسلامی به شمار می‌آید.

در این آرامگاه، برای نخستین‌بار در تاریخ معماری اسلامی، در سطح پیچیده و مفصل از هنر کاشی‌کاری استفاده شده است. البته تزیینات در این بنا دو لایه بوده و درباره این پدیده فرضیات گوناگونی ارائه شده است.

در رابطه با کاربرد بنا به عنوان ساعت آفتابی باید گفت که نوری که از سوراخ اصلی گنبد می‌تابد، نشان‌دهنده زمان ظهر، نوری که از پنجره‌های بزرگ می‌تابد نشان‌دهنده ساعت و نور پنجره‌های کوچک نشان‌دهنده حدود دقیقه است.

گنبد و شهر سلطانیه در سال 2005 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

.*”‘”**…..**”‘”*.
*. BAYRAM *

*. MÜBARƏK .*

“*. .*”

“*.*”

                                                 sizə və sevimli Ayilənizə qutlu olsun Yeni Yil 

بایرام گوزللیک دیر ، گوزللیک لر سیزین اولسون ، بایرام اوموددور ، اومودلرینیز گرچک اولسون ، نوروز بایرامینیز موبارک اولسون

Bayram gözəllikdir . gözəlliklər sizin olsun . bayram ümüddür . ümüdləriniz gərçək olsun . novruz bayramız mübarək .

بولودوز یاغار اولسون ، سولاریز آخار اولسون ، اوجاقیز یانار اولسون ، نوروزبایرامینیز موبارک اولسون

Buluduz yağar olsun . sularız axar olsun . ocağız yanar olsun . novruz bayramınız mübarək olsun .

“ گوزل اینسانلار ، گوزل گونلرده یادا دوشرلر” بو گوزل گونده دونیانین بوتون گوزللیک لری سنین حایاتین دا اولسون . . . ” نوروز بایرامی سنه موبارک اولسون

gözəl ınsanlar gözəl günlərdə yada düşərlər. bu gözəl gündə dunyanın bütün gözəllikləri sənin hayatında olsun . novruz bayramı sənə mübarək .

کونلومده وار مین آرزو مین بیر دیلک ،
گل باریشاق نازلی یاریم کوسمیک
با هم اولاق بایرام گونو بیز گره ک
نوروز گونو اولسون سنه موبارک

könlümdə var min arzu minbir dilək
gəl barışaq nazlı yarım küsmüyək
bahəm olaq bayram günü biz gerək
novruz günü olsun sənə mübarək

بو تازا ایلده اوره یینده توتدوغون آرزولارینین گرچک لشمه سینی آرزو ایدیرم، بایرامینیز مبارک

bu taza ildə ürəyində tutduğun arzularının gərçəkləşməsini arzu edirəm . BAYRAMINIZ MÜBARƏK .

یئنی ایلین موبارک ! یئنی ایل سنه یئنی اوغورلار گتیرسین . یئنی ایلده سنه خوش آرزولار و بو آرزولارینین حایاتا کئچمه سینی آرزولاییرام

Yeni ilin mübarək! Yeni il sənə yeni uğurlar gətirsin. Yeni ildə sənə xoş arzular və bu arzularinin həyata keçməsini arzulayıram .

شکر کیمی دادلی ، ناغیل کیمی گوزل بیر ایل آرزولاییرام سنه . قارشیندان گلن یئنی ایلین جان ساغلیغی ، اوغور و سعادتله دولو اولسون . نئچه بئله بایراملارا

Şəkər kimi dadlı, nağıl kimi gözəl bir il diləyirem sənə.Qarşıdan gələn Yeni ilin can sağlığı,uğur və səadətlə dolu olsun. Neçə belə bayramlara

بایرامینیز موبارک ! نئچه بئله بایراملار . قوی بو یئنی ایل سیزه و آیله نیزه سئوینج ، اوغور گتیرسین . بوتون کدرلی گونلرینیز بو ایلده قالسین . یئنی ایلده گوزل و شن گونلره چیخاسیز

Bayramınız mübarək! Neçə belə bayramlara. Qoy bu yeni il sizə və ailənizə sevinc, uğur gətirsin! Bütün kədərli günləriniz bu ilde qalsın! Yeni ildə gözəl və şən günlərə çıxasız!

بایرامیز موبارک ! اوره یینیز اومودلو ، اومودلرینیز آتلی ، سئودانیز قانادلی ، سئوینجیز قاتلی ، سوفرانیز دادلی ، مکانیز تختلی ، عومرونوزبختلی ، ائوینیز برکتلی اولسون

Bayramınız mübarək, üreyiniz ümüdlü, ümüdləriniz atlı, sevdanız qanadlı, sevinciniz qatlı,sufranız dadlı, məkanınız taxtlı, omrunuz bəxtli, eviniz bərəkətli olsun!

یوردوموزا آیاق باسمیش باهار بایرامیزی تبریک ائدیرم . قدملری اوغورلو ، کونول اوخشایاجاق سئوینجلیگ . نلری بول اولسون . بایرامیز موبارک

Yurdumuza ayaq basmış, Bahar bayramızı təbrik edirəm. Qədəmləri uğurlu, konul oxşayacaq sevincli günləri bol olsun. Bayramız mübarək !

گرایلی – هر میصراعیندا سکگیز هیجاسی اولان و بیر نئچه دؤرد میصراعلی بندلردن اولوشان عاشیق شعری دیر. گرایلی نین جیغالی، ساللاما ، ناغاراتلی ، قایتارما ، دیل دؤنمز کیمی شکیللری واردیر.

گرایلی نین باشقا اؤنملی اؤزل لیکلری بونلاردان عیبارتدیر:

    گرایلی نین ان آزی اوچ بندی و معمولا بئش بندی واردیر.

    گرایلی دا قافیه دوزولوشو آشاغیداکی فورمدا اولور:

    x/a/x/a

   

    b/b/b/a

   

    c/c/c/a

   

    d/d/d/a

   

    سون بندده شعری قوشان شاعیرین ویا عاشیغین آدی گلیر.

گرایلی نین میصراعلاری نین بولگؤسو آشاغیداکی مودلده دیر:

8=4+4

دئمک هر سکگیز هیجالی میصراع ایکی 4 هیجالی کلمه یادا کلمه لردن اولوشموشدور.آنجاق بونو دا قئید ائتمک لازیمدیر کی بؤلگو یاخود تقطیع قایداسی باشقا یوخاریدا سایدیغیمیر قایدالار قدر قاچینیلماز دئییل و عاشیغین میصراعلاردا بؤلگو قایداسینی پوزماغا ایختیاری چاتیر.
اؤرنک

گرایلی شعر فورماسیندان اورنک اوچون عاشیق قوربانی و خسته قاسیمدان ایکی شعر وئریلیر:

بیرینجی اؤرنک : دولانا , دولانا

1 – آلچاق یئردن دومان قالخار

2 – داغی دولانا, دولانا

3 – گؤی اوزونو آلار بولود

4 – ماهی دولانا, دولانا

5 – کیمی آغا , کیمی نؤکر

6 – نؤکر اولان جفا چکر

7 – بولبول آغلار قان یاش توکر

8 – باغی دولانا, دولانا

9 – قوربانی مورادا یئتدی

10 – جانان گلدی بوندان اؤتدو

11 – نوبات گلدی منه یئتدی

ساقی دولانا, دولانا

ایکینجی اؤرنک : سونالار کیمی

1 – نه باخیرسان اوغرون- اوغرون

2 – منه بیگان الر کیمی.

3 – دوروم دولانیم باشینا

4 – شاما پروانا لر کیمی.

5 – دوست قاپیسیندا دوستاغام

6 – تئللرینه چوخ موشتاغام

7 – یار الیندن دویون داغام

8 – داغداکی لالالار کیمی.

9 – خسته قاسیم تیکمه داشلی

10 – گؤنلو غملی, گؤزو یاشلی

11 – گؤلدن اوچدو یاشیل باشلی

12 – سیلکیندی سونالار کیمی.

گؤروندوگو کیمی بو سون گرایلیلارد ادا ایلک بندین 2- جی و 4- جو میصراعلار بیر- بیریله قافیه لنمیشدیر. باشقا بندلرین سون میصراعی دا عینی قافیه ده دوزولموشدور:

داغی دولانا، دولانا / ماهی دولانا، دولانا / باغی دولانا، دولانا / ساقی دولانا، دولانا / بیگانالار کیمی/ پروانالار کیمی/ لالالار کیمی/ سونالار کیمی.

ایلک بندین 1- جی و 3- جو میصراعلاری قافیه باخیمیندان آزاد دیر. باشقا بندلرین ایلکین اوچ میصراعی عینی قافیه ده دیر .

نؤکر/ چکر/ تؤکر , یئتدی/ اؤتدو/ یئتدی

دوستاغام/ موشتاغام / داغام , داشلی/ یاشلی / باشلی.

بؤلگو باخیمیندان گؤروندوگو کیمی ایلک شعرین 9- جو میصراعیندا , هم ده بندلرین سون میصراعلاریندا بؤلگو پوزولموشدور:

قوربانی مو / رادا یئتدی

باغی دولا / نا ، دولانا

سونالار کیمی شعرینده ایسه 2- جی ، 3- جو ، 4- جو ، 5- جی ، 8- جی و 12 – جی میصراعلاردا بؤلگو قایداسی پوزولموشدور


قایناق

    تورک خلق ادبیاتی – یازان: علیرضا صرّافی

dar-alhuda.net

2 روز عزای عمومی در آذربایجان‌شرقی اعلام شد

97  روستای     شهرستان هریس، 293روستای شهرستان اهر و 47 روستای شهرستان ورزقان بین 40 تا 100 درصد آسیب دیده‌اند