آذربايجان توركجه سي (Azərbaycan dili ,Азәрбајҹан дили) تورک دیللری عایيله سینه عايیددیر. بو دیلده ان چوخ استان آذربایجان (ایران) دا و آذربایجان رسپوبلیکاسیندا دانیشیلیر. آذربایجان تورکجه‌سی آذربایجان رسپوبلیکاسینین رسمی دولت دیلی دیر.
الیفبا
تورک دیللرینین ان قدیم الیفباسی ینی سئی الیفباسی کی تورکلر موسلمان اولمامیشدان بو الیفبانی گوی تورک امپراتورلوغوندا و ها بله خزر امپراتورلوغوندا، بیر آز ده یيشیکلی ایشلدیرمیشلر. اویغور تورک لرینده ن بو الیفبادا چوخلو کیتاب قالیب ، بونلارین چوخو 18نجی عصرده تورفان شهرینین اطراف داغلاریندا کی بیر ماغارادان تاپیلدی. موغوللارین اوز الیفبا و یازی لاری اولمادان اویغور الیفباسین ایشلدیردیلر.
عرب الیفباسی
آذربایجان تورکجه‌سی 14نجی عصرلرده ن بو یانا عرب الیفباسیلا یازیلیب. بو الیفبا هله ده گونئی آذربایجاندا و هابئله تمام ایراندا اولان تورکلرین بو گونکو ایشلتديگی الیفبادیر. بو الیفبانی تورک دیللریله ایشلتمه ده بیر سیرا اسگیکلیکلری وار دیر. تورک دیللرینده سسلی حرف لرین چوخو عرب الیفباسینین بو دیللر اوچون موناسیب اولماماسین گورسدیر. اونونلا بئله بو الیفبانین ایصلاحینا اینانان عالیملر بیر پارا قرار و ایصلاح لاری تکلیف ادیبلر. ایراندا نشر اولان وارلیق مجلله سینین تشبوثیله بیر اورتوگرافیا سئمیناریندا بیر نچه اصل قرار قویولوب.
19نجی عصر قوزئی آذربایجان روسیه الینه کئچندن سونرا ، آذربایجان و تئیخا قفقاز موسلمانلاری بویوک روسیه امپراتورلوغو تنظیماتیندا یاشایاراق آوروپا و خصوصا روسیه یازیسی و اویرتمه طرزلریله (پداگوژی) تانیش اولدولار. بو عصرده بیر سیرا آزربایجانلی ضیالیلاری میللتین ساوادلی اولماسینا الیفبانین دگیشمه سین تکلیف ائتدیلر. بونلارین ایچینده میرزا فتحعلی آخوندوف، میرزا جلیل قلیزاده کیمی داهی اینسانلار دا داخیل اولوردولار.
لاتین الیفباسی
بولشئویکلر قوزئی آذربایجان دا حاکمیتی اله کئچیردیکدن سونرا لاتین الیفبانین ایشلدمه سین نظره آلدیلار. بیرقازته باکی دا 1926 دا لاتین دیلینده چیخیردی. 1928نجی ایده دونیا تورکولوگلاری باکی دا یيغیشیب بیر قورولتای دا لاتین الیفباسین تورک دیللرینه ان اویغون تانیدیلار. آذربایجان سوویت رسپوبلیکاسی همین ایل لاتین الیفبانین ایشلتمه سینه قانون کئچیردی.
سیریلیک الیفباسی
1938اينجی ایلده ایستالین لاتین الیفباسینین یئرینه سیریلیک (روس و اسلاو)الیفباسین ایشلتمه یه فرمان وئردی.
لاتین الیفباسی
1991اينجی ایل قیزیل اوردو یوروشوندن سونرا، قوزئی آذربایجان ضیالی لاری الیفبانین ده یشمه‌سین تکلیف ائتدیلر و سونرا موستقل آذربایجان پارلامئنتی بونو قانونا کئچیرتدی.
آذربایجان توركجه سينده لاتین و تورک-عرب الیفبا ده یشیکلیک‌لری و قارشیلیقلاری
| تورک-عرب |
لاتین |
کیریل |
لاتین |
| ایران آذر. و ۱۹۲۹-جی ایله دک قوزئی آذر. |
۱۹۳۹-۱۹۲۹ |
۱۹۹۱-۱۹۳۹ |
۱۹۹۱ |
| ا,آ |
A a |
А а |
A a |
| ﺏ |
B b |
Б б |
B b |
| ﺝ |
C c |
Ҹ ҹ |
C c |
| چ |
Ç ç |
Ч ч |
Ç ç |
| ﺩ |
D d |
Д д |
D d |
| |
E e |
Е е |
E e |
| ﻉ ,(فتحه) |
Ə ə |
Ә ә |
Ə ə |
| ﻑ |
F f |
Ф ф |
F f |
| گ |
G g |
Ҝ ҝ |
G g |
| ﻍ |
Ğ ğ |
Ғ ғ |
Ğ ğ |
| ﺡ,ﻩ |
H h |
Һ һ |
H h |
| ﺥ |
X x |
Х х |
X x |
| |
I i |
Ы ы |
I ı |
| ی |
Ь ь |
И и |
İ i |
| ژ |
J j |
Ж ж |
J j |
| ﻙ |
K k |
К к |
K k |
| ﻕ |
Q q |
Г г |
Q q |
| ﻝ |
L l |
Л л |
L l |
| ﻡ |
M m |
М м |
M m |
| ﻥ |
N n |
Н н |
N n |
| ﻭ |
O o |
О о |
O o |
| |
Ö ö |
Ө ө |
Ö ö |
| پ |
P p |
П п |
P p |
| ﺭ |
R r |
Р р |
R r |
| ﺙ,ﺱ,ﺹ |
S s |
С с |
S s |
| ﺵ |
Ş ş |
Ш ш |
Ş ş |
| ﺕ,ﻁ |
T t |
Т т |
T t |
| ﻭ |
U u |
У у |
U u |
| ﻭ |
Ü ü |
Ү ү |
Ü ü |
| ﻭ |
V v |
В в |
V v |
| ی |
Y y |
Ј ј |
Y y |
| ﺫ,ﺯ,ﺽ,ﻅ |
Z z |
З з |
Z z |
نظرات شما عزیزان:
حسن 
ساعت13:20---9 دی 1391
سلام وبلاگ زيباي داري اميد وارم هميشه در كارت موفق و سر بلند باشي به وبلاگ منم سري بزن نظرتو بده ممنون ميشم با سپاس وتشكر فراوان
